ZWIĄZKI RELIGIJNE W POLSCE 1944-89 -POLITYKA WŁADZ

UWAGA- JEŚLI W PARAMETRACH SĄ RÓZNICE DATY, STRON, WYDAWNICTWA ITP. PATRZ ZAWSZE NA OPIS AUKCJI ON JEST NAJWAŻNIEJSZY.

Uznawanie związków religijnych w Polsce (1944-1989) narzędziem dyskryminacyjnej polityki władz

Jacek Dziobek-Romański

ISBN: 83-7363-149-6

Stron: 304

Format: A5

Rok wydania: 2004

Przedstawiana praca postawiła sobie za cel udowodnienie, że stosunek państwa do związków religijnych w Polsce w latach 1944-1989 nie opierał się na zasadzie równouprawnienia wyznań, ale wyraźnie zmierzał do zróżnicowania ich statusu prawnego po to, aby mieć większy wpływ na ich działanie. Podobnie luki w określeniu sytuacji prawnej niektórych związków religijnych miały na celu ich kontrolę. Natomiast promowanie w tym okresie tzw. światopoglądu naukowego - doktryny marksistowskiej - czyniło z PRL państwo quasi-wyznaniowe. Innymi słowy, tezą pracy jest wykazanie, że warunki i procedura uznawania związków religijnych w Polsce w latach 1944-1989 były narzędziem dyskryminacyjnej polityki wyznaniowej władz państwowych. (z Wprowadzenia)

SPIS TREŚCI

Wykaz skrótów

Przedmowa (ks. prof, dr hab. Henryk Misztal)

Wprowadzenie

Rozdział I. ZAGADNIENIA PODSTAWOWE

1. Pojęcie związku religijnego

2. Uznanie związku religijnego w nauce prawa jako konkretyzacja wolności religijnej

2.1. Wolność religijna w doktrynie Kościoła

2.2. Wolność sumienia i wyznania w nauce prawa polskiego

2.3. Obowiązek uznania związków religijnych przez państwo .

3. Uznawanie związku religijnego w świetle obowiązującego Polskę w latach 1945-1989 prawa międzynarodowego

3.1. Karta Narodów Zjednoczonych (1945)

3.2. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (1948)

3.3. Pakty Praw Człowieka (1966)

3.3.1. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych

3.3.2. Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych

3.4. Akt Końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (1975)

3.5. Deklaracja o eliminacji wszelkich form nietolerancji z powodów religijnych lub światopoglądowych (1981)

4. Miejsce związku religijnego w państwie materializmu realnego

Rozdział II. TRYB UZNAWANIA ZWIĄZKÓW RELIGIJNYCH W PRAWIE POLSKIM

1. Zasady uznawania związków religijnych

1.1. Unormowania konstytucyjne

1.1.1. Konstytucja marcowa

1.1.2. Konstytucja PRL

1.2. Konkordat z 10 II 1925 roku i jego zerwanie uchwałą Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej z 12 IX 1945 r

1.3. Regulacje ustawowe w zakresie uznania związków religijnych

1.4. Działalność Ministra Administracji Publicznej w zakresie uznania związków religijnych na podstawie decyzji administracyjnej

1.5. Uznawanie związków religijnych jako stowarzyszeń po 1949 r

1.5.1. Kontekst historyczno-prawny dekretu z dnia 5 VII 1949 r. o zmianie niektórych przepisów prawa o stowarzyszeniach

1.5.2. Legalność dekretu

1.5.3. Związki religijne i zakony jako stowarzyszenia

1.5.4. Skutki dekretu

2. Tryb rejestracji związków religijnych prawnie nieznanych po 1949 r.

2.1. Związki religijne jako stowarzyszenia zarejestrowane

2.1.1. Uznanie związku religijnego

2.1.2. Działalność związków religijnych jako stowarzyszeń

2.1.3. Likwidacja związku religijnego

2.2. Związki religijne jako stowarzyszenia zwykłe

2.3. Byt prawny zakonów i kongregacji duchownych

Rozdział III. STATUS PRAWNY ZWIĄZKÓW RELIGIJNYCH

1. Sytuacja prawna Kościoła katolickiego po zerwaniu konkordatu

1.1. Pozycja prawna Stolicy Apostolskiej na forum prawa międzynarodowego

1.2. Problem osobowości prawnej Kościoła katolickiego i jego jednostek organizacyjnych

1.2.1. Stan prawny przed 12 września 1945 r

1.2.2. Położenie prawne Kościoła po wprowadzeniu uchwały TRJN w sprawie konkordatu

1.2.3. Zmiana położenia prawnego Kościoła po 1952 r.

1.2.4. Ewolucja stanowiska władz w latach sześćdziesiątych

1.2.5. Liberalizacja norm w latach osiemdziesiątych

2. Pozycja prawna mniejszości religijnych

2.1. Status prawny związków religijnych o ustawowo uregulowanej sytuacji prawnej do 1952 r

2.1.1. Żydowski Związek Religijny

2.1.2. Wschodni Kościół Staroobrzędowy nieposiadający hierarchii duchownej (tzw. Bezpopowcy)

2.1.3. Muzułmański Związek Religijny

2.1.4. Karaimski Związek Religijny

2.1.5. Kościół Ewangelicko-Augsburski

2.1.5.1. Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP

2.1.5.2. Jednota Braci Morawskich (Hernhutów) w Polsce

2.1.5.3. Kościół Ewangelicko-Luterski (Staroluterski) w Polsce Zachodniej

2.1.5.4. Kościół Ewangelicki Augsburskiego i Helweckiego Wyznania

2.1.5.5. Ewangelicki Kościół Unijny w Polsce z konsystorzem w Poznaniu

2.1.5.6. Ewangelicki Kościół Unijny na Polskim Górnym Śląsku

2.1.6. Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

2.1.7. Kościół Ewangelicko-Metodystyczny

2.1.8. Kościół Ewangelicko-Reformowany

2.1.9. Kościoły Mariawickie (Starokatolicki Kościół Mariawitów oraz Kościół Katolicki Mariawitów)

2.2. Sytuacja prawna związków religijnych korzystających z ustawodawstwa państw zaborczych oraz uznanych w okresie międzywojennym w innym trybie niż tryb ustawowy

2.2.1. Kościół Starokatolicki

2.2.2. Menonici

2.2.3. Zrzeszenie Wolnych Badaczy Pisma Świętego

2.3. Status prawny związków religijnych uznanych przez Ministra Administracji Publicznej w drodze reskryptu administracyjnego

2.3.1. Kościół Polskokatolicki

2.3.2. Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

2.3.3. Kościół Chrześcijan Baptystów

3. Pozycja prawna nieuznanych związków religijnych. Zarys problemu

4. Pozycja prawna związków religijnych uznanych w trybie przepisów prawa o stowarzyszeniach

Zakończenie

Zusammenfassung

Bibliografia

Źródła

I. Źródła prawa konstytucyjnego

II. Akty prawa międzynarodowego

III. Źródła ustawowe

IV. Rozporządzenia

V. Orzecznictwo sądowe

VI. Źródła prawa kanonicznego Kościoła katolickiego

VII. Źródła prawa wewnętrznego mniejszości religijnych

VIII. Inne źródła

Literatura przedmiotu