WIELOASPEKTOWY OUTSOURCING -SEKTOR HUTNICTWA STALI

UWAGA- JEŚLI W PARAMETRACH SĄ RÓZNICE DATY, STRON, WYDAWNICTWA ITP. PATRZ ZAWSZE NA OPIS AUKCJI ON JEST NAJWAŻNIEJSZY.

Wieloaspektowy model outsourcingu na przykładzie sektora hutnictwa żelaza i stali

JOACHIM FOLTYS

240 s., 170 x

240 mm

,

620 g

oprawa twarda foliowana z obwolutą

PN 2496, bibliogr., wybrane definicje pojęć, indeks, wykr., rys., załączniki, tab., wklejka

summ., Zsfg.

Katowice, 2007

ISBN/ISSN 978-83-226-1648-2

Index 60.91-244

Praca podejmuje tematykę outsouringu – czyli przekazywania przez firmę macierzystą realizacji zadań, funkcji i procesów firmie (firmom) zewnętrznej, wyspecjalizowanej w danej dziedzinie – w doskonaleniu zarządzania organizacjami na przykładzie sektora hutnictwa żelaza i stali. Obiektem badań przedstawionych w pracy były wszystkie działające w Polsce przedsiębiorstwa tego sektora, a także organizacje spoza niego. W zaprezentowanym modelu outsourcingu uwzględniono następujące aspekty: psychospołeczny, prawnolegislacyjny, techniczno-technologiczny, systemu informacyjnego oraz ekonomiczno-finansowy. Autor ukazuje, jak zastosowanie outsourcingu zmienia podejście do definiowania organizacji, a nade wszystko pozwala na odejście od tradycyjnego jej traktowania. Na szczególną uwagę zasługują wskazywane przez Autora korzyści wynikające z zastosowania outsourcingu w procesie zarządzania organizacjami. Recepcję tekstu pracy ułatwiają liczne rysunki i tabele, a także wykaz definicji pojęć używanych w książce oraz bibliografia zawierająca tytuły przedmiotowych publikacji krajowych i zagranicznych.

Wprowadzenie

Opracowanie obejmuje obszar tematyczny związany z zastosowaniem

outsourcingu w procesie zarządzania organizacjami — w aspekcie cykliczności

globalnego rynku. Obiekt badań stanowi sektor polskiego hutnictwa

żelaza i stali, który zawsze był i jest w dalszym ciągu elementem rynku

globalnego.

Hutnictwo żelaza i stali stanowi nadal bardzo interesujący obiekt badawczy

ze względu między innymi na:

— stosowane technologie,

— podobieństwo funkcjonowania organizacji hutniczych w różnych miejscach

globalnego rynku,

— powszechność zastosowania stali jako tworzywa konstrukcyjnego,

— koszty funkcjonowania organizacji,

— koszty finansowania projektów w sektorze,

— uczestnictwo polskiego hutnictwa żelaza i stali w globalnym rynku,

przede wszystkim ze względu na zaopatrzenie w surowce oraz zbyt

swych produktów na rynkach poza Polską,

— stosowane technologie, wyposażenie techniczne,

— możliwości zaspokojenia potrzeb klientów,

— konkurencję z innymi tworzywami konstrukcyjnymi.

Należy przy tym podkreślić, że szczególnie interesujące jest wykorzystanie

w procesie zastosowania outsourcingu nowych form komunikowania,

w tym Internetu.

Obiektem badań przedstawionych w pracy były wszystkie działające

w Polsce przedsiębiorstwa sektora hutnictwa żelaza i stali oraz organizacje

spoza niego w łącznej liczbie 149. Objęto nimi huty zarówno w pełnym

cyklu produkcyjnym, jak i huty przetwórcze stali. Organizacje hutnicze

pozostawały w różnej kondycji finansowej. Niektóre z nich funkcjonowały

w sytuacji kryzysowej, jednocześnie realizując procesy naprawcze, część

z nich miała dobrą sytuację ekonomiczno-finansową.

Wprowadzenie 11

Wyniki tych badań dotyczących polskiego sektora hutnictwa żelaza

i stali można wykorzystać w innych państwach, gdzie funkcjonuje badany

sektor. Przemawiają za tym następujące przesłanki:

— polskie hutnictwo żelaza i stali pozostawało w pewnych fragmentach

generatorem nowoczesnych rozwiązań technologicznych i produktowych,

— funkcjonowało i nadal funkcjonuje jako element globalnego hutnictwa

żelaza i stali,

— walka konkurencyjna pomiędzy poszczególnymi podmiotami na globalnym

rynku wymuszała podobieństwo rozwiązań, w tym technologicznych,

techniczno-organizacyjnych, finansowo-ekonomicznych, ładu

korporacyjnego.

W celu porównania wyników przeprowadzono także badania w organizacjach

non profit oraz profit poza sektorem hutnictwa żelaza i stali. Organizacje

dobrano losowo z różnych branż i sektorów, w tym z sektora

AGD, sektora stoczniowego, usług, w tym banków, przemysłu elektromaszynowego,

sektora MSP.

Podstawowym narzędziem badawczym był kwestionariusz ankiety

(przedstawiono go w załączniku 1).

Opracowanie obejmuje cztery rozdziały, wprowadzenie, podsumowanie,

spis literatury, spis tablic i rysunków, a także zbiór definicji pojęć stosowanych

w opracowaniu oraz załączniki.

Rozdział pierwszy zawiera identyfikację outsourcingu w literaturze

przedmiotu zarówno krajowej, jak i zagranicznej. Przedstawia między innymi

prawne i psychologiczne aspekty zastosowania outsourcingu. Rozpoznaje

wybrane koncepcje outsourcingu, a także opisuje elementy jego

wdrażania. Prezentuje także wybrane koncepcje i rodzaje outsourcingu

oraz pokazuje, że w zależności od charakteru organizacji (w tym wynikającej

ze specyfiki produktów, specyfiki procesów technologicznych, wyposażenia

technicznego, poziomu kompetencyjnego pracowników), segmentu

rynku, dynamiki otoczenia można wykreować odpowiedni rodzaj outsourcingu,

który pozwoli na zwiększenie efektywności jego zastosowania.

W rozdziale drugim scharakteryzowano obiekt badań. Cykliczność

rozwoju hutnictwa żelaza i stali daje solidną podstawę do twierdzenia

o prawidłowości wyboru obiektu badań niezależnie od procesów własnościowych,

jakie dokonały się w polskim hutnictwie żelaza i stali. Cykliczność

(w tym przede wszystkim koniunktura czy też dekoniunktura na

wyroby stalowe) powoduje, że niezależnie od struktury własnościowej zachodzą

procesy restrukturyzacji czy też procesy rozwoju. Mając powyższe

na uwadze oraz stały udział polskiego hutnictwa żelaza i stali w globalnym

rynku stali pozostaje ono doskonałym obiektem do badania stosowania

outsourcingu.

Wprowadz12 enie

Badane przedsiębiorstwa hutnicze obejmują cały sektor włącznie

z Koncernem Polskie Huty Stali do momentu wejścia doń strategicznego

inwestora — Mittal Steel oraz wejścia inwestora strategicznego Związku

Donbasu do Huty Częstochowa.

W celu rozpoznania analizowanych zagadnień w okresie od 2000 do

końca 2004 r. przeprowadzono także badania w 120 organizacjach poza

sektorem, zarówno typu profit, jak i non profit. W rozdziale tym scharakteryzowano

sektor hutnictwa żelaza i stali zarówno przed wejściem do

Unii Europejskiej, jak i po wejściu. Rozdział zawiera także analizę funkcjonowania

sektora hutnictwa żelaza i stali, począwszy od roku 1990, czyli

od momentu transformacji polskiej gospodarki do 2005 r. W analizie tej

zawarto wybrane elementy procesu restrukturyzacji sektora. Ze względu

na doświadczenia autora przebadano również wybrane elementy europejskiego

oraz amerykańskiego sektora hutnictwa żelaza i stali.

Prezentowany rozdział zawiera także:

— omówienie procesu globalizacji i jego wpływ na zastosowanie outsourcingu,

— omówienie współczesnych technologii komunikowania do zastosowania

outsourcingu,

— przyczyny zastosowania outsourcingu,

— obszary zastosowania outsourcingu,

— korzyści z zastosowania outsourcingu,

— czynniki decydujące o niepowodzeniu zastosowania outsourcingu,

— kształtowanie się wskaźników ekonomiczno-finansowych w organizacjach

hutniczych w trakcie stosowania outsourcingu.

Przedmiot rozdziału trzeciego stanowi wieloaspektowy model outsourcingu

w procesie zarządzania organizacjami branży hutniczej. Jest to model

opisowy uwzględniający następujące elementy:

— psychospołeczne,

— techniczno-technologiczne,

— prawnolegislacyjne,

— informacyjne (w kontekście systemów informacyjnych),

— ekonomiczno-finansowe.

W rozdziale tym przedstawiono także warunki wdrożenia wieloaspektowego

modelu outsourcingu. W opracowaniu modelu outsourcingu wykorzystano

między innymi metodę analizy strategicznej, metody heurystyczne,

przeprowadzono analizę funkcjonowania poszczególnych organizacji sektora

hutnictwa żelaza i stali oraz Strategiczną Kartę Wyników.

Rozdział czwarty dotyczy charakterystyki procesu outsourcingu w zarządzaniu

wybranym zakładem hutniczym z wykorzystaniem wieloaspektowego

modelu. Funkcjonowanie hut w wielu aspektach było niezależne od

ich możliwości, w tym organizacyjnych, finansowych, technicznych, tech-

Wprowadzenie 13

nologicznych, a wynikało przede wszystkim z procesu globalizacji. Wpływ

na wymuszone zachowanie organizacji sektora miały między innymi takie

aspekty, jak: polityczno-społeczne, aspekt wynikający z konkurencji importowanych

wyrobów stalowych (w tym stosowanie nadmiernie wysokich

— niestosowanych na rynku polskim kredytów kupieckich, czy też odpowiednio

niskich cen). Szczególnie import wyrobów stalowych z różnych

kierunków zarówno z Unii Europejskiej, jak i Rosji oraz Ukrainy determinował

zachowanie organizacji hutniczych. Potwierdzenie skuteczności

opracowanego modelu stanowi funkcjonowanie wybranego zakładu hutniczego

do dnia dzisiejszego, chociaż w innym układzie własnościowym.

Wieloaspektowy model outsourcingu umożliwia doskonalenie procesu

zarządzania organizacjami sektora hutnictwa żelaza i stali, a także organizacjami

spoza sektora.

Celem opracowania jest doskonalenie zastosowania outsourcingu

w procesie zarządzania organizacjami jako tej metody (koncepcji), która

przeciwdziała negatywnym skutkom cykliczności w funkcjonowaniu rynków

i sektorów — dzięki określeniu niezbędnych aspektów jego zastosowania.

Cel opracowania był realizowany przez:

— określenie przyczyn i obszarów zastosowania outsourcingu,

— identyfikację czynników decydujących o powodzeniu i niepowodzeniu

zastosowania outsourcingu,

— analizę funkcjonowania sektora hutnictwa żelaza i stali do 2004 r.,

— opracowanie aspektów zastosowania outsourcingu w procesie zarządzania

organizacjami.

Zastosowanie koncepcji outsourcingu kreuje nowe podejście do procesu

zarządzania organizacjami. Outsourcing pozostaje jedną z metod pozwalających

na uwzględnianie w pespektywie strategicznej dynamiki otoczenia,

a przede wszystkim jej cykliczności. Pozwala na wykorzystanie jej

pozytywnego charakteru, dobierając te elementy otoczenia globalnego,

które mają takie cechy wpływu na funkcjonowanie organizacji, na przykład

dostęp do nowoczesnych technologii czy też wykorzystanie uregulowań

prawnych.

Wieloaspektowy model outsourcingu całościowo odzwierciedla proces

jego wykorzystania w zarządzaniu organizacjami. Pozwala on wyeliminować

negatywne przesłanki zastosowania outsourcingu. Przede wszystkim

stwarza warunki do eliminacji najczęściej pojawiającej się w wynikach badań

wady, a mianowicie: poczucia wyalienowania, poczucia braku bezpieczeństwa

pracowników funkcjonujących w wydzielanych obszarach.

Opracowany model zastosowania outsourcingu uwzględnia nowe obszary

poznawcze, które pojawiły się wraz z mnogością jego wykorzystania,

a których uwzględnienie pozwala na zwiększenie efektywności funkcjono-

Spis treści

Spis rysunków. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Spis tabel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

1. Outsourcing w procesie zarządzania

1.1. Outsourcing w procesie zarządzania organizacjami . . . . . . . 17

1.2. Koncepcje oraz rodzaje outsourcingu. . . . . . . . . . . . . . 21

1.3. Znaczenie kontraktu dla projektu outsourcingowego . . . . . . . 31

1.4. Pracownicy w projektach outsourcingowych. . . . . . . . . . . 34

1.5. Proces wdrażania i monitorowania outsourcingu. . . . . . . . . 38

2. Outsourcing w zarządzaniu organizacjami na przykładzie sektora

hutnictwa żelaza i stali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

2.1. Charakterystyka sektora hutnictwa żelaza i stali . . . . . . . . 42

2.2. Procesy globalizacji w sektorze hutnictwa żelaza i stali. . . . . . 73

2.3. Współczesne technologie komunikowania w procesie stosowania outsourcingu

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84

2.4. Przyczyny zastosowania outsourcingu . . . . . . . . . . . . . 87

2.5. Obszary zastosowania outsourcingu . . . . . . . . . . . . . . 91

2.6. Korzyści z zastosowania outsourcingu . . . . . . . . . . . . . 98

2.7. Czynniki decydujące o niepowodzeniu zastosowania outsourcingu . 104

2.8. Kształtowanie się wskaźników ekonomiczno-finansowych w wybranych

organizacjach sektora hutnictwa żelaza i stali w trakcie stosowania

outsourcingu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111

3. Model outsourcingu na przykładzie sektora hutnictwa żelaza

i stali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115

3.1. Struktura modelu outsourcingu . . . . . . . . . . . . . . . 115

3.2. Charakter modelu outsourcingu . . . . . . . . . . . . . . . 123

3.3. Aspekt psychospołeczny outsourcingu . . . . . . . . . . . . . 127

3.4. Aspekt techniczno-technologiczny outsourcingu . . . . . . . . . 132

Wprowadzenie 5

3.5. Aspekt prawnolegislacyjny outsourcingu . . . . . . . . . . . . 135

3.6. Aspekt obszaru informacyjnego dla outsourcingu . . . . . . . . 138

3.7. Aspekt ekonomiczno-finansowy outsourcingu . . . . . . . . . . 139

4. Wykorzystanie modelu procesu outsourcingu w zarządzaniu wybranej

organizacji sektora hutnictwa żelaza i stali . . . . . . . 147

4.1. Przesłanki zastosowania modelu procesu outsourcingu . . . . . . 147

4.2. Identyfikacja organizacji sektora hutnictwa żelaza i stali stosującej

outsourcing z wykorzystaniem modelu . . . . . . . . . . . . . 150

4.3. Proces zastosowania outsourcingu w wybranej organizacji sektora

hutnictwa żelaza i stali z wykorzystaniem modelu. . . . . . . . 151

Podsumowanie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162

Załączniki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167

Literatura. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214

Wybrane definicje pojęć stosowanych w pracy . . . . . . . . . . . 226

Indeks osobowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232